تفکر انتقادی چیست؟ نمونه ها و چگونه بر آن غلبه کنیم؟

تفکر انتقادی مهارتی است که به فرد اجازه می دهد یک موضوع یا موقعیت را به طور منطقی درک و ارزیابی کند. تمام حقایق و اطلاعات موجود مرتبط یا احتمالاً مرتبط با موضوع مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. این شامل مرتب سازی، سازماندهی، و تجزیه و تحلیل حقایق و اطلاعات برای تعریف یک مشکل و سپس یافتن یک راه حل موثر است. این طرز فکری است که برای پیشرفت مطلوب زندگی شخصی و حرفه ای ما حیاتی است. در این مقاله به تفکر انتقادی و فرآیند، موانع تفکر انتقادی و چگونگی غلبه بر آن می پردازیم.

تفکر انتقادی چیست؟

تفکر انتقادی کیفیت تفکر واضح و کامل است. این یک کاربرد دقیق دلیل برای توضیح یک موضوع است. توانایی تعریف و تحلیل حقایق برای درک عمیق یک مشکل است. اغلب شامل چند مرحله است که از شناسایی و مشخص کردن یک مشکل شروع می شود و از طریق تجزیه و تحلیل، تفسیر ادامه می یابد و به ایجاد راه حل ختم می شود.

یک متفکر انتقادی به جای پذیرش کورکورانه هر ایده یا فرضی را زیر سوال می برد. آنها به جای شهود، به طور مداوم و سیستماتیک با مشکل برخورد می کنند. استدلال ها را شناسایی، ساختن و ارزیابی کنید و از حقایق، استدلال ها و یافته ها برای ساختن تصویر واقعی استفاده کنید.

نمونه هایی از تفکر انتقادی

تفکر انتقادی را می توان در هر زمینه ای از زندگی ما به کار برد. پزشکان، وکلا، دانشمندان، سیاستمداران و متخصصان تجارت همیشه از رویکرد تفکر انتقادی استفاده می کنند. چند نمونه از تفکر انتقادی در زیر آورده شده است.

ارزیابی اخبار

امروز ما هر روز با اخبار و رویدادهای فراوانی روبرو هستیم. ما از رسانه های مختلف مانند روزنامه ها، رادیو، تلویزیون و رسانه های آنلاین مانند اینترنت و رسانه های اجتماعی اطلاعات دریافت می کنیم. به برکت این رسانه‌ها، امروزه دریافت اطلاعات از هر کجا و در هر زمانی، بدون دردسر شده است.

در عین حال، گفتن اینکه آیا هر خبری که به آن رسیدیم صحت دارد یا خیر دشوار است. امروزه تردید در مورد اخبار آنلاین در حال افزایش است، زیرا اخبار جعلی امروزه در آنجا گسترده شده است. در حالی که ما فکر می کنیم راه حلی برای این مشکل پیدا کنیم، تفکر انتقادی تنها راه حلی است که می تواند اعمال شود.

هرگاه به اخبار و اطلاعاتی رسیدیم نباید آن را کلام الهی بدانیم. ما باید سعی کنیم پاسخ چند سوال مانند “از چه کسی آمده است، از کجا آمده است، چرا آن را ساخته است، آیا علاقه ای از او یا شخص دیگری وجود دارد و غیره” را پیدا کرده یا حدس بزنیم.

با تجزیه و تحلیل پاسخ به این سؤالات، می توان اعتبار و صحت خبر را توجیه کرد.

تصمیم گیری برای خرید یک محصول

تصمیم گیری برای خرید یک محصول نیز نیاز به تفکر انتقادی امروز دارد. چند سال پیش، برای خرید چیزی نیازی به فکر زیاد نداشتیم. رفتن به مرکز خرید یا بازار، جستجوی کالای مورد نیاز، انتخاب یکی از کالاهای موجود و خرید آن آسان بود.

از آنجایی که ما در عصر دیجیتال زندگی می کنیم، می توان از رویکرد تفکر انتقادی برای تصمیم گیری برای خرید چیزی استفاده کرد. اگر می‌خواهید چیزی بخرید، ابتدا نیاز به آن چیز را توجیه می‌کنید، یعنی آیا به آن کالا نیاز دارید یا می‌توانید به روش دیگری آن را برطرف کنید.

اگر احساس نیاز می‌کنید، محصول را در اینترنت جستجو کنید تا مدل و برند موجود در بازار را بیابید و از محاسن و معایب هر یک مطلع شوید. اگر کسی را پیدا کردید که تجربه خوبی برای جمع آوری جزئیات بیشتر محصول از او و اینترنت دارد، از دوستان خود و سایرین در شبکه خود بخواهید که تجربه محصول را ببینند.

اگر این کار را انجام دهید، احتمال کمی برای داشتن تجربه بد با این محصول وجود دارد.

مراقبت از سلامتی

امروزه، همگی از اهمیت حفظ سلامتی خود آگاه هستیم. در جامعه‌ی امروز، افراد بیشتری به دنبال راه‌هایی برای حفظ سلامتی و کاهش وزن خود هستند و اطلاعات در این زمینه فراوان است. اما باید توجه داشت که برخی از این اطلاعات ممکن است علمی نباشند و یا بی‌اساس باشند.

علاوه بر این، باید به‌روز بوده و اطلاعات جدید را پذیرفته و از تفکر انتقادی استفاده کرده تا تصمیمات درستی برای سلامتی خود بگیریم. انتخاب رژیم غذایی مناسب، مشاوره پزشکی و تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به ما کمک کند.

همچنین، با بروز شیوع COVID-19، ما با یک وضعیت جدید از بیماری مواجه هستیم که همه‌ی ما را به چالش کشانده است. اطلاعات و پیشنهادات مربوط به این بیماری به‌روزرسانی می‌شوند و گاهی حتی دانشمندان نیز گیج می‌شوند.

در این مواقع، استفاده از تفکر انتقادی بسیار حیاتی است. باید از منابع معتبر استفاده کرده و تصمیمات خود را با دقت بررسی کنیم. همچنین، باید به روزرسانی‌های پزشکی توجه کنیم و از درمان‌های شناخته شده استفاده کنیم. اینکه چه کاری باید انجام دهیم، نیاز به تحقیق و بررسی دقیق دارد تا از بهترین انتخاب برای سلامتی خودمان اطمینان حاصل کنیم.

نتیجه‌گیری:

در مقاله حاضر، به بررسی مفهوم تفکر انتقادی و راه‌هایی که می‌توان برای غلبه بر آن اتخاذ کرد، پرداخته شد. تفکر انتقادی به معنای ارزیابی عمیق و منطقی ایده‌ها، استدلال‌ها و ادعاها است و توانایی تحلیل دقیق و بی‌طرفانه اطلاعات را دربر می‌گیرد. برای غلبه بر این نوع تفکر، ابتدا باید آگاهی کافی از مفاهیم و مسائل مختلف داشته باشیم. سپس با تمرین و توسعه مهارت‌های ارزیابی و تحلیل، می‌توانیم تفکر انتقادی خود را تقویت کنیم. همچنین، باید به دنبال ارتقاء قدرت پرسش و پرسیدن سوالاتی که می‌تواند به روشنی و اصالت به موضوعات پیچیده نگاه کند، باشیم.

علاوه بر این، مهم است که از منابع متنوع و معتبر برای به‌روزرسانی دانش خود استفاده کنیم و از تجربه و دیدگاه‌های دیگران نیز بهره‌مند شویم. اهمیت پذیرش و ارائهٔ انتقادات سازنده نیز در پیشرفت تفکر انتقادی بسیار بالاست. با مشارکت فعال در گفتگوها و بحث‌ها، می‌توانیم دیدگاه‌های خود را با دیگران مطرح کرده و به بهبود فهم مشترک مسائل بپردازیم.

به طور کلی، تفکر انتقادی یک مهارت اساسی است که در تصمیم‌گیری‌های روزمره و همچنین در مواجهه با چالش‌های پیچیده زندگی کمک می‌کند. با پیگیری این مسیر و تمرین مداوم، می‌توانیم قدرت تفکر انتقادی خود را بهبود بخشیم و به نتایج بهتری در زندگی دست پیدا کنیم.